Elikagai gehigarriak elikagaiei helburu teknologiko batekin gehitzen zaizkien substantziak dira. Honako hauek hobetzeko xedea izan dezakete:

    • ezaugarri organoleptikoak (itxura, usaina, kolorea, zaporea)
    • elaborazio prozesua
    • kontserbazioa

Horrek elikagaiko osagai bihurtzen du gehigarria.

Kasu hauetan, gehigarriak erabiltzea debekatuta dago:

    1. emaitza bera beste nolabait lor daitekeenean
    2. kontsumitzailea iruzur dezakeenean
    3. elikagaien benetako kalitatea ezkutatu nahi denean
    4. elikagaiaren nutrizio balioa murrizten duenean

SEGURUAK DIRA?: EBALUATZEA ETA BAIMENTZEA

Elikagai‑gehigarrien erabilera zorrotz araututa dago. Baimena lortzeko, Elikagaien Segurtasuneko Europako Agintaritzak (EFSA) aurretiaz ebaluatu behar du. Ebaluazio hori hiru baldintzaren mende dago:

Chopez
  • behar teknologikoa frogatzeko gai izatea
  • proposatutako dosian, kontsumitzaileen osasunarentzat arriskutsua ez izatea
  • okerrera ez eramatea

Baimentzen diren elikagai‑gehigarriak baimendutako gehigarrien zerrenda positiboan txertatzen dira, eta identifikazio‑kode bat esleitzen zaie. Hain zuzen ere, E zenbakia jartzen zaie, EBak baimendu duela adierazteko.

Elikagai‑gehigarri guztiak etengabe ebaluatzen dira, seguruak direla ziurtatzeko. Horrek ondorio hauek ditu:

  • baimendutakoen zerrendatik kentzea
  • zerrendan gehigarri berriak txertatzea
  • onartutako mugak aldatzea

GEHIGARRIAK ELIKAGAIAREN ETIKETAN

Elikagaiaren osagai bihurtzen direnez, osagai‑zerrendan agertu behar dute, horretan betetzen duten funtzioa adierazita.

Izenaz zein E zenbakiaz adierazita ager daitezke. Zenbaki hori E letraz eta 3 edo 4 digituz osatua dago:

Lehen digituak gehigarriaren kategoria adierazten du, eta funtzioaren arabera sailkatzen da:

  • E-1XX: koloragarriak
  • E-2XX: kontserbatzaileak
  • E-3XX: antioxidatzaileak
  • E-4XX: egonkortzaileak, lodigarriak, gelifikatzaileak eta emultsionatzaileak
  • E-5XX: azidotzaileak, azidotasun-zuzentzaileak, aglutinazioaren aurkako agenteak
  • E-6XX: zaporearen indartzaileak
  • E-9XX: edulkoratzaileak, beste batzuk

Bigarren digituak gehigarriaren familiari egiten dio erreferentzia (koloragarrien kasuan, kolorea adierazten du; antioxidatzaileen kasuan, dagokien talde kimikoa…).

Gainontzeko digituek mota zehatza adierazten dute, eta substantzia identifikatzeko balio dute.

ELIKAGAI GEHIGARRIEN SAILKAPENA

27 gehigarri‑mota daude, funtzio teknologikoaren arabera sailkatuta:

Organoleptikoak
Elikagaien gehigarriak
Elikagaien Gehigarriak

GEHIGARRIRIK BAIMENTZEN EZ DITUZTEN ELIKAGAIAK

  • Prestatu gabeko elikagaiak
  • Eztia
  • Animalia- edo landare-jatorriko olio eta koipe ez-emultsionatuak
  • Gurina
  • Aromatizatu gabeako esne pasteurizatu eta esterilizatua  -UHD eta esne-gain normal pasteurizatua barne-,  (koipe gutxiko esnegaina izan ezik)
  • Hartziduraren ondoren termikoki tratatu gabeko eta aromatizatu gabeko esnekiak (biak batera)
  • Aromatizatu gabeko gurinaren seruma (esterilizatutako gurinaren seruma izan ezik)
  • Ur mineral naturala
  • Kafea
  • Tea hostoetan, usaindu gabe
  • Azukreak
  • Pasta lehorra, glutenik gabeko orea edo dieta hipoproteikoetarako pasta izan ezik